Dat Zuid Afrika een ander land is als Nederland wist ik toen ik door Vera werd uitgenodigd, dat dingen in Zuid Afrika anders werken als in Nederland wist ik toen ik mijn ticket boekte, dat Zuid Afrika bij benadering niet eens in de schaduw van de Nederlandse welvaart kan staan wist ik toen ik in het vliegtuig stapte en dat in Zuid Afrika tot voor niet al te lang geleden apartheid bij grondwet was geregeld wist ik ook. Ondanks al deze prachtige theoretische wetenswaardigheden en feiten kennis kon niets mij voorbereiden op de werkelijkheid zoals ik deze tot op heden heb ervaren in Zuid Afrika.

Vera heeft de armoede al enkele malen aangehaald op haar weblog maar ik wil er toch even de aandacht op vestigen omdat, ondanks het feit dat ik haar weblog lees, de totale en absolute armoede mij compleet heeft verrast. Natuurlijk ken ik, zoals een ieder, de beelden welke je wel eens op de televisie voorbij ziet komen; droevige townships en magere kinderen. Er zit echter een heel groot verschil tussen iets zien op de televisie en het daadwerkelijk zien, voelen, proeven, ruiken en ervaren in eigen persoon, en dan ben ik pas een goede anderhalve week hier terwijl Vera en consorten al 4 maanden hier mee om moeten gaan.

Vanaf het moment dat ik voet op Zuid Afrikaanse bodem zette was de armoede en de hiermee, logischerwijs, gepaarde criminaliteit op een onontkoombare manier aanwezig. In de auto onderweg naar mijn verblijf gedurende de vakantie keek ik (vanachter gesloten deuren) mijn ogen uit naar hoge hekken (welke in menig geval onder hoogspanning staan) om de huizen, de straatverkopers welke je bij het stoplicht aan de auto benaderen, de kapotte kleren en de vervallen staat van elk gebouw dat je ziet. Vera vertelt mij dat je hieraan went maar na anderhalve week ben ik hier in elk geval nog niet aan gewend.

In theorie is in de jaren ‘90 de apartheid afgeschaft maar in de praktijk zie je dat deze nog steeds voort blijft bestaan en dat de sociale ongelijkheid schrijnend is. Het is een droevige constatering te moeten concluderen (voor zover dit kan na slechts anderhalve week aanwezigheid) dat de “rainbow nation” een mislukking is. De blanken verschuilen zich (een absolute noodzaak gezien de grote criminaliteit) achter grote hekken met stekels en prikkeldraad terwijl de gekleurde afrikanen vaak in erbarmelijke omstandigheden in of nabij een township leven. Dit heeft tot gevolg dat de gekleurde afrikaan niet tot ontwikkeling kan komen (want een township, dus geen geld) en de blanke afrikaan de betere opleiding, de betere baan en het betere salaris krijgt en vervolgens ook een woning met een groot hek, prikkeldraad en alarmsysteem aan kan schaffen.

Vera en ik zijn samen een week aan het rondreizen geweest door zowel de Eastern Cape als een gedeelte van de Western Cape. Afgezien van het feit dat deze week rondreizen een geweldige en prachtige week was (zoals ook te lezen op dit weblog) heb ik er ook een heel apart gevoel aan overgehouden. Nog nooit in mijn leven ben ik mij zo bewust geweest van mijn huidskleur en wat dit voor je sociale status kan beteken. Elk hostel, elke B&B en elke Backpackers (ZA variant van een jeugdherberg) waar wij kwamen werd bestiert door een blanke Zuid Afrikaan welke een leger aan gekleurde Zuid Afrikanen als personeel had, de behandeling van dit gekleurde personeel varieerde van ronduit slecht tot middelmatig at best. En toch is dit hier de norm en is dit normaal. Zoals geschreven ik kan er niet aan wennen; in het plaatsje Craddock waren wij de enige twee blanken bij de supermarkt en van alle kanten voelde ik mij bekeken en bekroop mij het akelige gevoel dat de algemene gedachte over blanken, begrijpelijkerwijs, niet al te positief was. Ik voelde mijzelf hierdoor uitermate geïntimideerd (wat waarschijnlijk meer aan mij ligt dan aan de Zuid Afrikanen) en dat ik in dit dorpje door de gekleurde Zuid Afrikanen non stop werd aangesproken met de titel “master” droeg niet bij aan mijn gemoedsrust. Als iemand de behoefte voelt om mij in Nederland met deze titel aan te spreken heb ik hier, uiteraard, geen bezwaar tegen.

Tijdens de rondreis hebben wij met enkele Zuid Afrikanen gesproken en allemaal geven zij te kennen dat het verschrikkelijk is wat er met hun land gebeurt, zij zien ook dat het land door criminaliteit, drugsgebruik, ziektes en schaarste verscheurt wordt. Vroeger was het beter en hadden we deze problematiek niet. Voordat hier de vicieuze cirkel van armoede en apartheid welke geen apartheid meer heet doorbroken wordt dient er nog heel wat te gebeuren. Helaas is de armoede en ellende zo groot dat deze slag nooit vanuit onderop, de mensen zelf, gerealiseerd kan worden. Men snakt naar een sterke overheid met bijbehorende sterke instanties welke niet geplaagd worden door corruptie en criminaliteit, helaas is de werkelijkheid van alledag anders.

Om de lezers van Vera’s blog niet al te depressief achter te laten eindig ik met de opmerking dat, ondanks al zijn problemen, Zuid Afrika een prachtig, geweldig land is met eveneens prachtige en geweldige natuur en net zo prachtige en geweldige mensen.

Een land met twee gezichten.